O'zbekiston - Markaziy va Janubiy Osiyodagi bog'lovchi bo'g'in sifatida
2021 yil 15-16 iyul kunlari Toshkentda "Markaziy va Janubiy Osiyo o'rtasidagi aloqalarni mustahkamlash" mavzusiga bag'ishlangan konferensiya o'tkazilishi rejalashtirilgan. Ko'pgina mutaxassislarning fikriga ko'ra, bu Markaziy va Janubiy Osiyoni birlashtirishda O'zbekiston uchun katta qadamdir.
Rejalashtirilgan konferensiya to'g'risida O'zbekiston Tashqi ishlar vaziri Abdulaziz Komilov shu yil mart oyida, Moskvaga tashrifi chog'ida e'lon qildi.
«Men Sergey Viktorovichni iyul oyida bo'lib o'tadigan Markaziy va Janubiy Osiyo o'rtasidagi o'zaro aloqalarni mustahkamlashga bag'ishlangan xalqaro konferensiyada ishtirok etishga taklif qildim va bu jarayonda Afg'oniston faol ishtirok etadi deb umid qilamiz. Bu ikkita muhim vazifani hal qilishga imkon beradi deb o'ylaymiz: birinchidan, iqtisodiy hamkorlikni mustahkamlash va Afg'onistonni jahon iqtisodiy mintaqaviy aloqalariga jalb qilish. Ikkinchidan, ushbu mintaqada tinchlik va barqarorlikni targ'ib qilish», - dedi Abdulaziz Komilov.
Avvalroq, 2021 yil 2 fevralda Toshkentda O'zbekiston, Afg'oniston va Pokistonning yuqori martabali delegatsiyalari ishtirokida Markaziy va Janubiy Osiyo o'rtasidagi transport aloqalari bo'yicha uch tomonlama muzokaralar bo'lib o'tdi. Uchrashuv natijalari bo'yicha Mozori Sharif-Qobul-Peshovar temir yo'lini qurish bo'yicha qo'shma harakatlar rejasi imzolandi.
Loyihani amalga oshirish Markaziy Osiyo oldida turgan strategik vazifalardan biri - Hind okeaniga, xususan Pokistonning Karachi, Qasem va Gvadar portlariga kirish imkoniyatini ochadi. Loyiha, shuningdek, Janubiy Osiyo temir yo'l tizimini Markaziy va Yevroosiyo temir yo'l tizimlari bilan bog'laydi va shu bilan butun Markaziy Osiyoning tranzit salohiyatini sezilarli darajada oshiradi.
Rossiyalik hamkasbi bilan muzokaralar chog'ida Afg'oniston mavzusi bejizga aytib o'tilmadi, O'zbekistonning Markaziy va Janubiy Osiyodagi mintaqaviy hamkorlik rejalari bevosita Afg'oniston bilan bog'liq. Yuqorida ta'kidlab o'tilganidek, O'zbekiston Mozori Sharif-Qobul-Peshovar temir yo'lini qurish bo'yicha faol muzokaralar olib bormoqda, bu esa o'z navbatida O'zbekistonning okeanga chiqish yo'lini ochib beradi. Afg'oniston mojarosini Amerika qo'shinlari olib chiqib ketilgandan keyin tinch yo'l bilan hal etish muhim ahamiyatga ega.
Shu maqsadda mintaqaviy kuchliroq o'yinchilardan mustaqil ravishda, O'zbekiston xalqaro siyosatdagi ushbu loyihaga qiziqish bildiruvchi asosiy o'yinchilarni jalb qilmoqda. AQSh kabi Afg'onistonga katta ta'sir ko'rsatadigan Rossiya temir yo'l xavfsizligini ta'minlashda asosiy sherik bo'lishi mumkin. Ba'zi ma'lumotlarga ko'ra, Gvadar porti Xitoyning katta ta'sir ko'rsatgan bo'lsa-da, manfaatdor o'yinchilarning ushbu loyihaga jalb etilishi O'zbekistonning o'zini himoya qiladi va ko'proq imkoniyatlar yaratadi.
