O'zbekistonda kartoshka yetishtirish haqiqatlari va istiqbollari

Kartoshka strategik oziq-ovqat mahsulotlaridan biri hisoblanadi. Shu bilan birga, ushbu qishloq xo’jaligi daromadli agro-biznesning rivojlanishi nuqtai nazaridan ham e’tiborga loyiqdir. Fermerlarga kartoshka yetishtirishning o'ziga xos xususiyatlari va afzalliklarini tushuntirish maqsadida dalada kartoshka yetishtirish bo'yicha seminar tashkil etildi.

Tadbir O'zbekiston Respublikasi Qishloq xo'jaligi vazirligi, Kartoshka yetishtiruvchilar uyushmasi va oziq-ovqat (stol) va urug'lik kartoshka ishlab chiqarish, saqlash va to'liq qayta ishlash bo'yicha bozor yetakchisi hisoblangan "AGROVER" MChJ tomonidan tashkillashtirildi.

Dunyoning 156 mamlakatida 376,9 mln tonnadan ortiq kartoshka ishlab chiqarilmoqda. Ushbu mamlakatlar orasida O'zbekiston 23-o'rinni egallab turibdi. 2020 yilda O'zbekistonda butun Respublika bo’yicha xo’jalikning barcha toifalarda 2,9 mln tonna kartoshka yetishtirildi, undan 1,5 mln tonnasi fermer xo’jaliklari va qishloq xo’jaligi korxonalariga to’g’ri keldi. 

2020 yilda O'zbekistonda butun Respublika bo’yicha xo’jalikning barcha toifalarida 2,9 mln tonna kartoshka yetishtirildi, shundan 1,5 mln tonnasi fermer xo'jaliklari va qishloq xo'jaligi korxonalariga to'g'ri keldi.

«2021 yilda jami 86,5 ming gektar maydonga kartoshka ekish rejalashtirilgan bo'lib, shundan 50,7 ming gektari asosiy maydonlarga, 3 ming gektari bog' va uzumzorlar yo'laklariga va 32,8 ming gektari ikkinchi darajali maydonlarga to’g’ri keladi, - dedi Qishloq xo'jaligi vazirligining oziq-ovqat, uzumchilik, bog'dorchilik va kartoshka yetishtirishni rivojlantirish bo'limi boshlig'i Faxriddin Qirg'izboyev.

Ayni paytda O'zbekistonda kartoshka ishlab chiqarishga katta e'tibor qaratilmoqda. Davlat darajasida mavjud imtiyozlarni maksimal darajada amalga oshirishga imkon beradigan va sohani isloh qilishga va aholining kartoshka ehtiyojini qondirishga imkon beradigan turli xil imtiyozlar ishlab chiqilmoqda va joriy etilmoqda. Shuningdek, davlat kartoshka urug'ini ishlab chiqarishni rivojlantirishga, saqlash tizimlarini joriy etishga va chuqur qayta ishlashga hissa qo'shadi, bu qo'shimcha qiymat zanjirini yaratishga imkon beradi.

Mamlakat sog'lom urug'lik kartoshkasini ko'paytirishga yordam beradigan jarayonlarni faol ravishda boshlamoqda. Shunday qilib, urug'li kartoshka ishlab chiqarish yo'lga qo'yilgan Toshkent, Samarqand, Namangan va Qashqadaryo viloyatlarida in vitro laboratoriyalar tashkil etildi.

Kartoshka yetishtirishning o’zbek-venger markazining asosiy vazifalaridan biri - chidamli kartoshka navlarini ko'paytirishdan iborat bo’lib, u yerda 2021 yilda “2030 yilgacha O’zbekiston Respublikasi qishloq xo’jaligini rivojlantirish strategiyalari”ni amalga oshirish doirasida O'zbekiston Respublikasi Qishloq xo'jaligi vazirligi tomonidan hamda Yevropa Ittifoqi va Jahon banki ko’magida tashkil etilgan “AKIS qishloq xo'jaligi bilimlari, innovatsiyalar va xizmat ko'rsatish markazi”da ochildi. 

O'zbekiston Respublikasi Prezidentining 2021 yil 26-fevraldagi PQ-5009-sonli farmoniga binoan Bo’stonliq, Bulungur, Yangiqo’rg’on, Andijon, Oltiariq, Muzrobod, Mirzaobod tumanlarida sabzavot va poliz ekinlari bilan bir qatorda kartoshkaning birlamchi urug’ini yetishtirishni tashkil etish bo’yicha chora-tadbirlar dasturi ishlab chiqildi. Sabzavot va poliz ekinlari va kartoshka ilmiy tadqiqot institutida "Ilmiy tadqiqotlar va innovatsion ishlanmalarni moliyaviy qo'llab-quvvatlash, kartoshkaning naslchilik navlarini va kartoshka urug'ini ishlab chiqarishni rivojlantirish fondi" tashkil etildi.